به گزارش خبرآنلاین و به نقل از سایت دولت هیات وزیران بنا به پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و تأیید معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور و به استناد ماده 217 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران - مصوب 1389 - بسته اجرایی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را تصویب کرد.

بر این اساس بسته اجرایی توسعه بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات در برنامه پنجم توسعه کشور دومین گام از سند چشم‌انداز افق 1404 است که به استناد ماده 217 قانون برنامه پنجم توسعه کشور تدوین شده است و شامل مجموعه‌ای از پروژه‌های به هم پیوسته، و مرتبط و اولویت‌دار بوده که به‌عنوان یک اقدام زیربنایی جهت توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور در چارچوب اهداف قانون برنامه مذکور به اجراء در می‌آید.

بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات مشتمل‌بر زیربخش‌های پست، مخابرات و فناوری اطلاعات است که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به‌عنوان نهاد ملی متولی حاکمیت این بخش وظیفه کلان سیاست‌گذاری، هدایت و نظارت را عهده‌دار است. اجزای ساختار کلان بخش قابل تفکیک به هفت جزء اصلی است که عبارتند از: وزارت (سیاست‌گذار، هدایت‌کننده و ناظر)، کمیسیون تنظیم مقررات (مرجع تصویب مقررات)، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (مجری مصوبات کمیسیون و ایفاکننده وظایف نظارتی وزارت بر اپراتورها)، تأمین‌کنندگان شبکه‌های زیرساختی ارتباطات و فناوری اطلاعات (شرکت ارتباطات زیرساخت (زیرساخت ارتباطی)، سازمان فناوری اطلاعات ایران (زیرساخت اطلاعاتی)، شرکت‌های پست ج.ا.ا و خدمات هوایی پیام (زیرساخت‌های شبکه پستی)، تأمین‌کنندگان شبکه‌های دسترسی و ارائه خدمات به مشترکین نهایی خدمات ارتباطات و فناوری اطلاعات (اپراتورهای غیردولتی در زیربخش‌های مخابرات و فناوری اطلاعات و اپراتورهای دولتی و غیردولتی در زیربخش پست)، تأمین و ارائه‌کنندگان محتواهای مبتنی ‌بر شبکه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات (کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از دولتی و غیردولتی) و مشترکین نهایی خدمات ارتباطات و فناوری اطلاعات (کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از دولتی و غیردولتی).

مهم‌ترین راهبردهای متخذه این وزارتخانه به شرح زیر است:

توسعه و تقویت شبکه‌های زیرساختی ارتباطی امن و‌ پایدار (مخابراتی،‌ فناوری اطلاعاتی و پستی) ، توسعه و تقویت شبکه‌های زیرساختی اطلاعاتی امن وپایدار ، بهبود مدیریت ،توسعه سطح دسترسی ، گسترش همکاری و تعامل با کشورهای جهان ، حمایت از صنعت فناوری اطلاعات ، برای تحقق این راهبردها باید سیاست‌های اجرایی و ابزارهای متناسب در واحدهای فوق‌الاشاره به شیوه‌های کارآمد اتخاذ شود.

رئوس این سیاستها به شرح ذیل قابل تبیین است:

ایجاد زیرساخت ارتباطی شبکه ملی اطلاعات ، ارتقاء ظرفیت شبکه پستی ، بومی‌سازی و افزایش ایمنی و امنیت شبکه اطلاعاتی کشور ، مدیریت یکپارچه منابع ، گسترش خدمات عمومی اجباری ، گسترش خدمات ارتباطات و فناوری اطلاعات در فضای رقابتی ، اتصال شبکه ارتباطی کشور با کشورهای هم‌جوار ، فراهم کردن بستر همکاری با سایر کشورها و مجامع بین‌المللی ، توانمند‌سازی و استفاده از توان بخش‌های عمومی غیردولتی، خصوصی و تعاونی.

 

با عنایت به موارد پیش‌گفته، مهم‌ترین اقدامات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات طی برنامه پنجم توسعه عبارتند از:

1 ایجاد و توسعه شبکه ملی اطلاعات:

یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اجرای بسته مذکور «ایجاد و توسعه شبکه ملی اطلاعات» بوده که با توجه به ضرورت اتصال شبکه‌های اختصاصی، عمومی، دولتی و اجتماعی به یکدیگر، امکان دسترسی و تبادل اطلاعات و خدمات در سطح ملی و بین‌المللی برای آحاد جامعه، سازمان‌ها و مراکز دولتی و غیردولتی، شبکه‌ای یکپارچه در کشور با ویژگی‌ پایدار، کارا، انعطاف‌پذیر، قابل دسترس و امن، با کیفیت و مدیریت واحد طراحی و پیاده‌سازی شده است. جهت تحقق ایجاد چنین شبکه‌ای با قابلیت‌های ذکرشده سه برنامه مهم «توسعه زیرساخت‌های ارتباطی»، «توسعه زیرساخت‌های اطلاعاتی» و «مدیریت یکپارچه منابع و کاربردها» در دست اجرا قرار دارد. در این راستا توسعه زیرساخت‌های ارتباطی (شبکه اینترانت کشوری (لایه هسته پرسرعت، لایه هسته و لبه)، لایه شبکه‌های تجمیع منطقه‌ای و شهری (شبکه‌های مترواترنت استانی) و شبکه‌های دسترسی جهت توسعه شبکه‌های دولتی، تخصصی، عمومی و اجتماعی به‌منظور عرضه خدمات الکترونیکی با سرعت و کیفیت بالا و توسعه زیرساخت‌های اطلاعاتی (توسعه مراکز داده ملی، منطقه‌ای و استانی، مراکز داده متمرکز و توزیع شده دستگاهی و پایگاه‌های اطلاعاتی، نرم‌افزارهای بومی پایه و کاربردی) جهت به اشتراک‌گذاری منابع اطلاعاتی و عدم وابستگی به پایگاه‌های داده خارجی امری اجتناب‌ناپذیر است. با توجه به موارد مذکور مدیریت یکپارچه منابع (مدیریت منابع اینترنتی، مدیریت شاخص‌ها و سامانه‌های بخش، مدیریت شبکه ملی اطلاعات، مدیریت امنیت شبکه، پیشگیری، مقابله و امدادرسانی به حوادث حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، پالایش اطلاعات، مدیریت یکپارچه خدمات شبکه‌ی ملی اطلاعات) قابل توجه بوده و این امر موجب وحدت رویه در کلیه امور بخش خواهد شد.

2 ارائه خدمات الکترونیکی مبتنی بر شبکه ملی اطلاعات:

با اجرای این بسته مراکز داده ملی، منطقه‌ای و استانی امن و پایدار با پهنای باند مناسب ایجاد و توسعه‌یافته و کلیه خدمات قابل ارائه بر بستر ایجاد شده مبتنی بر توافق‌نامه سطح خدمات خواهد بود و زیرساخت‌های لازم برای توسعه تجارت الکترونیکی، بانکداری الکترونیکی، آموزش الکترونیکی، دولت الکترونیکی، مالیات الکترونیکی، کسب ‌و کار الکترونیکی، بیمه و سلامت الکترونیکی، دادرسی الکترونیکی، گواهی الکترونیکی، کارت هوشمند ملی چند منظوره و... و همچنین زیرساخت‌های مورد نیاز پایگاه‌های داده اطلاعات حقوقی املاک و اسناد کشور، اطلاعات هویت ایرانیان، اطلاعات داده‌های مکانی، اطلاعات آماری کشور و... فراهم خواهد شد. علاوه بر موارد فوق بستری مستقل، امن و پایدار با پهنای مناسب جهت توسعه علم و دانش برای دانشگاهیان، حوزه‌های علمیه، مراکز دینی و فرهنگی، مراکز تحقیقاتی، مراکز علمی و پژوهشی، کتابخانه‌های عمومی و وزارتخانه‌ها ایجاد خواهد شد.

3 بسترسازی جهت تحقق دولت الکترونیکی:

با توسعه شبکه ملی اطلاعات تعاملات کلیه دستگاه‌های اجرایی کشور با یکدیگر هم‌چنین تعاملات آن‌ها با سایر بنگاه‌های غیردولتی و دولتی و اشخاص حقیقی و حقوقی به‌صورت الکترونیکی بوده و ارائه خدمات الکترونیکی دستگاه‌های اجرایی بر بستر شبکه ملی اطلاعات به صورت امن و پایدار انجام خواهد پذیرفت.

4 تحقق شاخص‌های کلیدی ارتباطات و فناوری اطلاعات:

در راستای امکان دسترسی پرسرعت آحاد جامعه به خدمات اینترانت و اینترنت، با اجرای این بسته صددرصد دستگاه‌های دولتی و بنگاه‌های کسب و کار و شصت درصد خانوارها دارای امکان دسترسی پرسرعت می‌شوند، که پهنای باند زیرساخت ارتباطی کشور با برنامه‌ریزی‌های انجام شده به ظرفیتی بالغ بر دو هزار گیگابیت بر ثانیه و ظرفیت اینترنت بین‌الملل به پانصد گیگابیت بر ثانیه خواهد رسید. در همین راستا ضریب نفوذ اینترنت به حدود 50 درصد و ضریب نفوذ موبایل به یکصد و ده درصد خواهد رسید. میزان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی که تقریباً 72 درصد کل سرمایه‌گذاری بخش بوده که با هدف، توسعه دسترسی آحاد جامعه و ارائه پورت‌های پرسرعت انجام می‌شود، سهم توسعه دسترسی فیبر و دسترسی بی‌سیم افزایش قابل توجهی خواهد داشت. همچنین سرانه مرسولات پستی به 22 مرسوله رسیده و زمان سیر مرسولات پستی عادی بین مراکز استان‌ها در مدت حداکثر 2 روز (2 D+ ) برسد. به‌روزرسانی کدهای پستی شامل به‌هنگام‌سازی اطلاعات کد پستی ده رقمی و کدگذاری مکان‌های جدید.

5 ارتقاء امتیاز شاخص جهانی توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات (IDI ):

شاخص توسعه‌یافتگی ICT یکی از مهم‌ترین شاخص‌های ارزیابی وضعیت ICT در کشورهاست که با هدف ردگیری پیشرفت و توسعه ICT و نظارت بر شکاف دیجیتالی از سوی اتحادیه جهانی مخابرات ( ITU ) ارائه شده است. شاخص IDI بر مبنای 11 زیرشاخص در سه محور دسترسی به ICT (شاخص‌های تعداد خطوط تلفن ثابت به ازای 100 نفر، تعداد مشترکین موبایل به ازای 100 نفر، پهنای باند اینترنت به ازای هر مشترک، درصد خانوارها با امکانات کامپیوتری و درصد خانوارها با دسترسی اینترنتی در منزل) میزان استفاده از ICT (شاخص‌های مشترکین اینترنت به ازای 100 نفر، مشترکین باند پهن ثابت اینترنتی به ازای هر 100 نفر و مشترکین باند پهن موبایل به ازای هر 100 نفر) و مهارت‌های ICT ارزیابی (شاخص‌های درصد باسوادی بزرگسالان، درصد ثبت‌نام‌کنندگان در دبیرستان و درصد ثبت‌نام‌کنندگان در دانشگاه) می‌شود. امتیاز ایران درسال 2010 برابر 39/3 از 10 بود که با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت پذیرفته این امتیاز ارتقاء چشمگیر را یافته و به حدود 5/6 خواهد رسید.

6 مشارکت بخش غیردولتی:

حضور اپراتورهای بخش غیردولتی از قبیل شرکت مخابرات ایران، شرکت همراه اول، شرکت ایرانسل، شرکت مبین نت، اپراتور فیبر نوری، کلیه PAP ها، ICP ها، ISP ها و... در این زمینه تأمین شبکه‌های دسترسی و ارائه خدمات ارتباطات و فنّاوری اطلاعات به مشترکین نهایی در طول برنامه پنجم توسعه کشور چشم‌گیر بوده و در تسهیل دسترسی به خدمات ارائه شده بر بستر شبکه ملی اطلاعات و همچنین ارائه خدمات مبتنی بر شبکه، همکاری لازم را با وزارت متبوع به‌عمل خواهند آورد.

7 بسترسازی جهت تحقق 2 درصدی سهم صنعت فناوری اطلاعات از تولید ناخالص داخلی:

اجرای برنامه‌های اجرایی مورد نظر در بسته مذکور و آیین‌نامه‌های مرتبط با آن، بسترسازی لازم و افزایش سهم صنعت فناوری اطلاعات از تولید ناخالص داخلی را به بیش از دو درصد (2%) در پایان برنامه متحقق می‌ کند. که نقش روزافزون بخش ICT را در فعالیت‌های اقتصادی نشان می‌دهد.

 

برای دیدن بسته اجرایی به صورت فایل پی دی اف اینجا را کلیک کنید.