دنیای اقتصاد: سال 2016 به روزهای پایانی خودش نزدیک میشود و با این اوصاف است که کارشناسان و تحلیلگران به دنبال بررسی و پیشبینی روندها و جریانات احتمالی صنایع و بخشهای مختلف در سال آینده میلادی هستند تا بتوانند آمادگی بیشتری برای هماهنگی با آنها داشته باشند. ازآنجاکه تکنولوژی این روزها بهعنوان یک صنعت مهم و تاثیرگذار شناخته میشود، کارشناسان موسسه تحقیقاتی گارتنر حالا به بررسی برترین روندهای تکنولوژی در سال آینده میلادی پرداختهاند؛ روندهایی استراتژیک برای اغلب سازمانها، نهادها و شرکتها.
«دیوید کرلی» یکی از مدیران میانی موسسه گارتنر در این مورد میگوید: «روندهای تکنولوژی در سال 2017 مرحله جدیدی برای ایجاد شبکه دیجیتال هوشمند هستند.» شبکه هوشمند در همه جا «پدیدهای است که به زودی شیوه انتقال اطلاعات و تعامل از طریق ابزارهای تکنولوژی را متحول کرده و راهکارهای تازهای را برای نفوذ یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی به زندگی روزمره همه ما فراهم میکند. روندهای دیگر تکنولوژی در سال آینده هم روی دنیای دیجیتال و شیوهای که دنیای فیزیکی و دیجیتال را بیشتر به هم میبافد و مرتبط میکند، متمرکز شدهاند.»
با این اوصاف 10 روند استراتژیک و مهم تکنولوژی در سال 2017 عبارتند از:
هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی پیشرفته هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی پیشرفته در واقع ترکیبی از تکنولوژیها و تکنیکهای زیادی هستند. یادگیری ماشینی نوعی از هوش مصنوعی است که به کامپیوترها امکان آموزش و یادگیری را میدهد؛ بدون آنکه لزوما برنامهریزی خاصی شده باشند. یادگیری ماشینی روی توسعه برنامههای کامپیوتری متمرکز است که میتوانند به خودشان آموزش دهند تا رشد کرده و زمان نمایش اطلاعات جدید را تغییر دهند. تکنیکهای پیشرفتهتر حالا میتوانند در خارج از مرزهای الگوریتمهای قدیمی حرکت کرده و سیستمهایی را ایجاد کنند که توانایی درک، یادگیری، پیشبینی و عملکرد خودکار را داشته باشند. این همان پروسهای است که ماشینهای هوشمند را سریعالانتقال میکند.
اپلیکیشنهای هوشمند: اپلیکیشنها یا نرمافزارهای کاربردی هوشمند از قبیل (VPA (Virtual Purchasing Assistant یا دستیار خرید مجازی، انجام بعضی کارهای روزمره را آسانتر کرده و کاربرانشان را به افرادی مفیدتر تبدیل میکنند. اپلیکیشنهای هوشمند دیگری مانند VCA (virtual customer assistant) یا دستیار مشتری مجازی، برای انجام وظایف تخصصیتر در زمینههایی مانند فروش و خدمات مشتریان طراحی میشوند. چنین اپلیکیشنهایی پتانسیل و توانایی تغییر و تبدیل شدن به ماهیت اصلی کار و ساختار محیط کاری را دارند. کارشناسان موسسه تحقیقاتی گارتنر معتقدند که تا ده سال آینده با مجازی شدن اپلیکیشنها و سرویسها، همه اینها با سطوح مختلفی از هوش مصنوعی سازگار میشوند. این روند طولانی و تدریجی است و با توسعه هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی سرعت میگیرد.
اشیای هوشمند: اشیای هوشمند به لوازم فیزیکی گفته میشود که فراتر از اجرای مدلهای برنامهریزی سخت رفته و از کاربردهای هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی بهره میگیرند تا رفتارهای پیشرفتهای ارائه کرده و به شیوهای طبیعیتر با محیط اطراف و مردم تعامل برقرار کنند. اشیای هوشمند از قبیل پهپادها، وسایل نقلیه خودران و لوازم خانگی هوشمند به تمام دنیای اطراف ما نفوذ میکنند. با این اوصاف است که گارتنر انتظار دارد اشیای هوشمند از حالت فعلی خود تغییر کرده و به مدل اشیای هوشمند مشترک تبدیل شوند.
واقعیت مجازی و افزوده: تکنولوژیهای همهجانبه مانند واقعیت مجازی و واقعیت افزوده شیوه تعامل افراد با یکدیگر و با سیستمهای نرمافزاری را تغییر میدهند. کارشناسان گارتنر در این مورد میگویند: «چشمانداز محتوای مصرفی و تجاری این تکنولوژیها و اپلیکیشنهای مرتبط با آنها به طرز چشمگیری تا سال 2021 تکامل پیدا میکند. قابلیتهای مربوط به تکنولوژیهای واقعیت مجازی و واقعیت افزوده با شبکه دیجیتالی ادغام خواهند شد تا یک سیستم یکپارچهتر از دستگاههایی را شکل دهند که امکان هماهنگی با جریانی از اطلاعات را دارند تا اپلیکیشنها و سرویسها را برای کاربران شخصیتر و مناسبتر کنند. به این ترتیب ادغام دستگاههای مختلف موبایل، ابزارهای پوشیدنی، اینترنت اشیا و محیطهای مبتنی بر حسگرهای هوشمند کاربردهای این تکنولوژیهای همهجانبه را فراتر از تجربههای شخصی گسترش میدهد. اتاقها و فضاها با کمک اشیای هوشمند فعال میشوند، ارتباطشان از طریق شبکه دیجیتال برقرار میشود و از این طریق هماهنگ با دنیاهای مجازی کار میکنند.
دوقلوهای دیجیتالی: یک مدل نرمافزاری فعال از یک شیء یا سیستم فیزیکی که به اطلاعات رسیده از یک حسگر برای پاسخگویی متکی است. دوقلوهای دیجیتالی شامل ترکیبی از متادیتا مانند اطلاعات دستهبندی شده، شرایط یا حالت (مکانی یا دمایی) است که میتواند به راحتی مورد تحلیل و بررسی قرار بگیرد. حالا کارشناسان انتظار دارند که تا سه تا پنج سال آینده صدها میلیون اشیا مبتنی بر مدلهای نرمافزاری دوقلوهای دیجیتالی شوند. به این ترتیب سازمانها به خوبی از این دوقلوهای دیجیتالی استفاده میکنند تا بتوانند به شکلی فعال سرویسهای تجهیزاتی خود را برنامهریزی یا بازسازی کنند، برای تولید و عملکرد خطوط تولید کارخانهها برنامهریزی کنند یا امکان نقص تجهیزات یا افزایش بازدهی آنها را پیشبینی کنند.
بلاکچین و دفاتر توزیع: بلاکچین نوعی از دفتر توزیع است که تراکنشهای مالی را ارزشگذاری میکند و آنها را مرتبا در بلوکها بهصورت گروهی ذخیره میکند. در واقع بلاکچین نوآوری و تکنولوژی اصلی بیتکوین است و بهعنوان معیار تمام تراکنشهای مالی در شبکه دیجیتالی پذیرفته میشود. یک بلوک بخش فعلی از یک بلاکچین است که بعضی یا تمام تراکنشهای اخیر را ذخیره کرده و آنها را در یک بلاکچین بهصورت دیتابیس دائمی ذخیره میکند. این مفاهیم میتوانند در آیندهای نه چندان دور به عناصر مهم و اصلی تمام عملیات و تراکنشهای مالی و بانکی تبدیل شوند.
سیستمهای گفتاری: تمرکز فعلی روی رابطهای کاربری گفتاری حالا بیشتر به روباتهای چت و دستگاههای مجهز به میکروفن (مانند اسپیکرها، موبایلهای هوشمند، تبلتها، کامپیوترهای شخصی و خودروها) محدود است. این در حالی است که شبکه دیجیتالی حالا افزایش دسترسی کاربران نهایی به اپلیکیشنها و اطلاعات را برای تعامل با یکدیگر، جوامع اجتماعی، دولتها و کسبوکارها را در برمیگیرد. شبکه این ابزارها برخلاف کامپیوترهای دسکتاپ قدیمی و دستگاههای مختلف، میتواند تعامل افراد با یکدیگر را سریع و راحتتر کند. ارتباط میان دستگاههای مجتمع در این شبکه میتواند هماهنگی گستردهای را برای پیامرسانی بهتر فراهم بیاورد و تجربهای از ارتباطات دیجیتالی جدید را ایجاد کند.
اپلیکیشن شبکه و ساختار سرویسها (Mesh App and Service Architecture یا MASA): در MASA اپلیکیشنهای موبایل، اپلیکیشنهای تحت وب، اپلیکیشنهای دسکتاپ و اپلیکیشنهای اینترنت اشیا به یک شبکه گسترده از سرویسهای نهایی مرتبط میشوند تا در نهایت چیزی را ایجاد کنند که از نظر کاربران یک اپلیکیشن است. این سیستم به کاربران این امکان را میدهد تا راهکاری مناسبسازیشده برای انجام امور هدف را در شبکه دیجیتالی در اختیار داشته باشند.
پلتفرمهای تکنولوژی دیجیتال: این پلتفرمها آجرهای اولیه ساختمان یک کسب و کار دیجیتالی را ارائه میدهند و عامل کمککننده مهمی برای تبدیل شدن به یک تجارت دیجیتالی هستند. گارتنر پنج نقطه کانونی اصلی را برای ارائه قابلیتها و مدلهای تجاری جدید را شناسایی کرده است که در این پلتفرمها بهکار برده میشوند و شامل سیستمهای اطلاعاتی، تجربه مشتری، هوش مصنوعی و تحلیل دادهها، اینترنت اشیا و اکوسیستم تجاری هستند. هر سازمان ترکیبی از بعضی از این پنج پلتفرم تکنولوژی دیجیتالی را در آینده خواهد داشت.
معماری امنیت تطبیقی: شبکه دیجیتال هوشمند و پلتفرمهای تکنولوژی دیجیتال و معماری اپلیکیشنهای مرتبط، جهان بسیار پیچیدهتری را برای سیستمهای امنیتی ایجاد کردهاند. تکنولوژیهای امنیتی فعلی باید بهعنوان پایه امنیت پلتفرمهای اینترنت اشیا بهکار برده شوند. نظارت بر کاربران و رفتار هویتی آنها موضوع مهمی است که بهطور خاص برای سناریوها و کاربردهای متنوع اینترنت اشیا لازم است. در واقع اینترنت اشیا و هوش مصنوعی حالا حوزههای آسیبپذیری جدیدی را پیش روی متخصصان امنیت IT قرار داده است که اغلب به ابزارهای اصلاحی جدید نیازمندند.